SAHİH-İ BUHARİ

Bablar - Konular - Numaralar

KİTABU’L-HAC

<< 771 >>

باب: التلبية إذا انحدر في الوادي.

30- Vadide Telbiye Getirmek

 

حدثنا محمد بن المثنى قال: حدثني ابن أبي عدي، عن ابن عون، عن مجاهد قال: كنا عند ابن عباس رضي الله عنهما، فذكروا الدجال: أنه قال: (مكتوب بين عينيه كافر). فقال ابن عباس: لم أسمعه، ولكنه قال: (أما موسى: كأني أنظر إليه، إذ انحدر في الوادي يلبي).

 

[-1555-] Mücahid şöyle anlatır: "İbn Abbas r.a.'ın yanında bulunuyorduk. Deccal'ın iki gözü arasında "kafir" yazılı bulunduğundan söz ettiler. İbn Abbas r.a., "Ben Resulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem'den böyle bir şey duymadım. Fakat O Sallallahu Aleyhi ve Sellem, "Sanki Musa'ya vadiye indiği zaman telbiye eder bir halde bakmaktayım" buyurmuştur."

 

Tekrar: 3355, 5913

 

AÇIKLAMA:     "Sanki bakmaktayım" sözünün ne anlama geldiği konusunda araştırmacılar görüş ayrılığı içindedir: Birincisi; bu söz hakikat anlamındadır. Peygamberler diridirler ve Rableri katında rızıklandırılmaktadırlar. Dolayısıyla hac yapmaları için bir engel yoktur. Nitekim Sahih-İ Müslim'de Enes'ten rivayet edilen bir hadise göre, Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem Hz. Musa'yı mezarının üzerinde ayakta namaz kılarken görmüştür.

 

Kurtubî şöyle demiştir: "Peygamberlere ibadet etmek sevdirilmiştir. Onlar, mecbur oldukları için değil, içlerinden geldiği için ibadette bulunmaktadırlar. Bunun gibi cennet ehlinin içine de Allah'ı zikretme duygusu verilmiştir. Ahiretteki amellerin zikir ve dua olması da bu görüşü desteklemektedir. Nitekim Kur'an'da, "Onların oradaki duası, 'Allah'ım! Seni noksan sıfatlardan tenzih ederiz' sözleri­dir" buyurulmuştur.[Yûnus 10] Bu yorumun tam olabilmesi, bakılan şeyin ruhlar olduğu­nun söylenmesi halinde gerçekleşir. Belki de tıpkı İsra hadisesinde olduğu gibi, ruhları üç boyutlu hale getirilmiş de olabilir. Cesetleri ise mezarlarındadır tabii."

 

İbnü'l-Müneyyir ve diğer bazı alimler şöyle demiştir: 'Allah onun ruhu için bir temsil yaratmıştır. Bundan dolayı uykuda iken görüldüğü gibi uyanık iken de görülebilir."

 

İkincisi; Hz. Musa'nın, hayatta iken içinde bulunduğu hal, ibadetinin, hac ve telbiyesinin nasıl olduğu Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem'e üç boyutlu olarak gösterilmiş olabilir.

 

Üçüncüsü; Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem bu olayı kendisine gelen bir vahiy ile haber vermiştir. Çünkü burada kesin bir ifade kullanarak, "Bakıyor gibiyim" buyurmuştur.

 

Dördüncüsü; belki de daha önce görmüş olduğu bir rüya idi. Hac yaparken bunu hatırladı ve haber verdi. Peygamberlerin rüyası da vahiydir. İleride yer vereceğimiz peygamberlerle ilgili hadislerden dolayı bu görüş bana göre en mu­teber olanıdır. Bunun, daha önce görmüş olduğu bir rüya olması uzak bir ihti­mal değildir. Allah (c.c) en iyisini bilir.